Iako se često misli da gubitak kose pogađa samo odrasle, sve češće viđamo i decu kojoj opada kosa. Utisak nam je da postoji aktuelna pandemija dece koja se u ranom uzrastu (naš najmlađi pacijent je imao samo godinu dana) susreću sa opadanjem kose po tipu alopecije areate, anagenog ili telogenog efluvijuma. Iako opadanje kose kod dece može izgledati zastrašujuće, dobra vest je da je u većini slučajeva, uz pravilnu dijagnostiku i terapiju, stanje potpuno izlečivo. Zato je neophodno javiti se što ranije.
Uzroci opadanja kose kod dece mogu biti različiti: od prolaznih i reverzibilnih stanja, do onih koji zahtevaju dugoročniji terapijski pristup i uključivanje više stručnjaka. U Hair Center Serbia svakom detetu pristupamo sa posebnom pažnjom, jer je razumevanje uzroka i konteksta u kojem se alopecija razvija ključno za efikasan oporavak.
Dijagnostika i pristup lečenju
Dijagnostički postupak kod dečije alopecije obuhvata detaljan razgovor sa roditeljima o razvoju deteta, svakodnevnim navikama, potencijalnim stresnim situacijama, ishrani, primljenim terapijama (kortikosteroidi, antibiotici, vakcinacije) i porodičnom okruženju. Sledi klinički pregled vlasišta i kose, zatim dermoskopija (neinvazivna i vrlo korisna metoda koja pomaže u razlikovanju različitih oblika alopecije).
U većini slučajeva rade se i laboratorijske analize koje uključuju proveru hormona štitaste žlezde, nivoa gvožđa, vitamina i drugih relevantnih parametara. Kada postoji sumnja na trihotilomaniju ili emocionalne uzroke, preporučuje se i psihološka procena.
Na osnovu svih dobijenih informacija, kreira se individualizovani plan terapije koji je prilagođen uzrastu, uzroku gubitka kose i opštem stanju deteta.
Najčešći oblici alopecije kod dece
- Telogeni efluvijum: Ovo je najčešći uzrok naglog opadanja kose kod dece, često nakon fizičkog ili emotivnog stresa, infekcija, operacija ili promene u ishrani. Kosa opada difuzno, bez svraba ili upale, a roditelji najčešće primete pojačano opadanje pri pranju ili češljanju. Lečenje podrazumeva uklanjanje uzroka stresa, nutritivnu podršku i nežnu stimulaciju rasta kose.
- Alopecija areata: Autoimuno stanje koje se manifestuje naglim pojavljivanjem pečata bez kose, najčešće na temenu. Koža je glatka, bez znakova upale, a bolest može spontano da se povuče ili napredovati ka težim oblicima. Terapija uključuje lokalne ili sistemske lekove i, u nekim slučajevima, psihološku podršku.
- Tinea capitis: Gljivična infekcija vlasišta koja se javlja sa perutanjem, crnim tačkama i prekinutim dlakama. Često je praćena svrabom i može se preneti kontaktom sa zaraženim predmetima. Lečenje uključuje antifungalne lekove (oralno i lokalno), kao i stroge higijenske mere.
- Trihotilomanija: Poremećaj kontrole impulsa u kojem dete nesvesno ili svesno čupa sopstvenu kosu, najčešće u stresnim situacijama. Regije bez kose su nepravilne, a kosa je često različite dužine. Lečenje se sprovodi kroz psihoterapiju i podršku porodice, bez kritike ili pritiska.
- Trakciona alopecija: Nastaje usled stalnog zatezanja kose u frizurama poput konjskog repa, punđe ili kikica. Najčešće se javlja kod devojčica, posebno onih koje se bave baletom ili gimnastikom. Lečenje uključuje promenu navika u nezi kose i lokalnu terapiju za smanjenje upale.
- Androgenetska alopecija: Nasledni oblik opadanja kose koji se može javiti već u pubertetu, češće kod dečaka, ali i kod devojčica. Ima postepeni, progresivni tok, često s tanjenjem kose u frontalnoj i temenoj regiji. Važno je započeti terapiju rano kako bi se usporila progresija i očuvala kosa.
- Nutritivni uzroci: Nedostatak ključnih nutrijenata kao što su proteini, vitamin D, biotin, gvožđe i cink, može dovesti do opadanja kose. Poremećaji ishrane poput anoreksije i bulimije takođe mogu biti uzrok. Lečenje obuhvata korekciju ishrane, laboratorijsko praćenje i, po potrebi, suplementaciju.
- Endokrini poremećaji: Najčešći hormonalni uzrok gubitka kose kod dece je hipotireoidizam. Gubitak kose je najčešće difuzan, uz moguće druge simptome poput umora, suve kože i sporijeg rasta. Lečenje uključuje hormonsku terapiju i praćenje endokrinologa.
- Gubitak kose kod novorođenčadi: Većina beba gubi kosu u prvim mesecima života, što je normalan deo prelaska sa fetalne na trajnu kosu. Takođe, trenje glave o podlogu može izazvati lokalizovani gubitak kose. Stanje je prolazno i ne zahteva terapiju jer se kosa vraća prirodno.
- Hemioterapija: Kod dece koja se leče od raka, gubitak kose je česta nuspojava hemioterapije i zračenja. Kosa obično počinje da raste nekoliko meseci nakon završetka terapije. Tokom lečenja, moguće je koristiti perike i nežne šampone, dok kosa ne počne da se obnavlja.
Često postavljana pitanja
U većini slučajeva – ne. Ako se uzrok prepozna i terapija primeni na vreme, kosa uglavnom počinje ponovo da raste.
Zavisi od uzroka. Kod gljivičnih infekcija, autoimunih bolesti ili hormonskih poremećaja, lekovi su neophodni. U drugim slučajevima dovoljna je korekcija ishrane, ponašanja i nege.
Od nekoliko nedelja do više meseci ili godina kod složenijih oblika. Praćenje i strpljenje su ključni.
Dečija alopecija se može lečiti uz pravi pristup
Gubitak kose kod dece nije samo estetski problem, već signal da organizam (fizički ili emocionalno) prolazi kroz izazovan period. U Hair Center Serbia verujemo u nežan, stručan i empatičan pristup svakom detetu i porodici.
Naš tim lekara pomoći će vam da razumete uzrok opadanja kose, sprovedete efikasnu terapiju i vratite detetu zdravu kosu, osmeh i samopouzdanje. Zakažite pregled već danas, jer prvi korak često je najvažniji.